Toshiba – tượng đài công nghệ Nhật Bản với 140 năm tuổi đời, sắp phải kết thúc giai đoạn khó khăn khi chấp nhận đề nghị bán với mức giá 2.000 tỷ yên (tương đương với hơn 15 tỷ USD).
Theo tuyên bố ngày 23/3, HĐQT Toshiba cho biết đã phê duyệt đề nghị trên của một nhóm doanh nghiệp bởi Japan Industrial Partners (JIP) đứng đầu. Toshiba cho biết có đến 17 công ty Nhật và 6 tổ chức tài chính trong nước sẽ tham gia vào thương vụ này.
Tượng đài công nghệ Nhật Bản được đề nghị mức giá 2.000 tỷ yên (tương đương 15,3 tỷ USD) ứng với 4.620 yên mỗi cổ phiếu. Con số này cũng cao hơn 9,7% so với mức giá đã chốt phiên cổ phiếu Toshiba hôm ngày 23/3.
Việc này có thể chấm dứt nhiều năm hỗn loạn tại Toshiba với loạt bê bối khiến cho công ty gặp khó khăn dẫn đến quyết định phải bán mình.
Theo như Toshiba, trước khi nhu cầu về con chip nhớ và ổ cứng đi xuống, nhóm doanh nghiệp trên đã đề nghị mua với mức giá là 5.500 yên mỗi cổ phiếu.
Tuy nhiên, do thị trường xấu đi, triển vọng doanh thu của Toshiba đi xuống nên JIP đã hạ giá mua nhiều lần. Họ phải đối mặt với khó khăn trong việc thu xếp nguồn lực tài chính khi những nhà băng thận trọng hơn trong việc cấp vốn cho các giao dịch lớn trong lúc kinh tế không thuận lợi.
Bloomberg nhận định: “nếu như thương vụ thành công, đây sẽ là một trong những giao dịch lớn nhất tại châu Á năm nay trong bối cảnh thị trường M&A đang sụt giảm”.
Nó cũng được xem là một trong những thương vụ mua cổ phần doanh nghiệp tư nhân lớn nhất từ trước cho tới nay ở Nhật Bản.
Đây sẽ là một điều tích cực bởi một trong những vấn đề với Toshiba là thiếu một chiến lược nhất quán, do nhà phân tích Mio Kato tại LightStream Research đánh giá.
Tuy nhiên, chuyên gia này cũng cho rằng vẫn còn một số việc phải làm trong việc thiết lập những động lực tăng trưởng và tối đa hóa tiềm năng của một số mảng kinh doanh mới nổi của Toshiba.
Trong 8 năm qua, Toshiba liên tiếp gặp nhiều khủng hoảng, khởi đầu là vụ bê bối kế toán vào năm 2015. Điều này đã khiến lợi nhuận bị thâm hụt và khiến công ty phải tái cơ cấu toàn diện.
Theo kết luận của ủy ban điều tra độc lập, lúc đó Toshiba đã phóng đại lợi nhuận lên thêm 151,8 tỷ yên (tương đương với 1,2 tỷ USD) trong 5 năm.
Con số này tăng gấp 3 lần dự tính ban đầu của hãng. Toshiba lỗ chủ yếu ở những mảng cốt lõi tại Trung Quốc, Hàn Quốc và đã phải chuyển sang cơ sở hạ tầng, điện hạt nhân. Sau khi điều chỉnh lại, Toshiba báo lỗ lên đến 37,8 tỷ yên trong năm 2014.
Đến đầu năm 2017, Toshiba lại liên tục trễ hạn công bố báo cáo tài chính bởi rắc rối tại mảng điện hạt nhân ở Mỹ.
Việc đầu tư vào mảng năng lượng hạt nhân ở Mỹ đã khiến Toshiba lỗ 6,3 tỷ USD và phải mấp mé bờ vực bị huỷ niêm yết. Công ty buộc phải bán viên ngọc quý là đơn vị kinh doanh con chip nhớ cho những nhà đầu tư nước ngoài.
Vào đầu năm ngoái, những cổ đông đã không chấp nhận việc đề xuất chia tách Toshiba của ban lãnh đạo hãng. Đây được xem là biện pháp thay thế cho việc bán tập đoàn cho quỹ đầu tư tư nhân là phương án mà nhà đầu tư mong muốn.
Thất bại của kế hoạch này đã thúc đẩy các ban lãnh đạo tìm kiếm những lựa chọn chiến lược cho tương lai của Toshiba, trong đó có việc bán mình. Vào tháng 10/2022, JIP được chọn là người mua ưu tiên.
